Voor het platform Nursing mocht ik een gastblog schrijven. De oorspronkelijke blog kan je hier lezen. Ik schreef hier over mijn ervaring tijdens palliatieve sedatie.
‘In stilte huil ik met haar mee’
Het was zondag, ik werkte een dagdienst en had de zorg over een 38-jarige, alleenstaande man met uitgezaaide kanker. Hij had een zeer korte levensverwachting. Meneer had ‘s nachts tegen de pijn veel morfine subcutaan toegediend gekregen.
De arts besprak palliatieve sedatie met meneer en zijn ouders. Ze gingen akkoord. Meneer gaf aan dat hij eerst afscheid wilde nemen van zijn 3-jarige dochter. Ze kwam diezelfde middag langs. Ik kreeg een brok in mijn keel. Het hoort niet dat zo’n klein meisje afscheid moet nemen van haar vader.
Na het afscheid hing ik de pomp aan. Dat klinkt makkelijk, maar dat is het zeker niet. Het starten van palliatieve sedatie is alles behalve dat. Het begint al bij het optrekken van de medicatie in de spuit.
Lood in m’n schoenen
‘Dit is om iemand comfortabel te maken,’ zeg ik tegen mezelf. Het geeft me wat rust, maar niet veel. De stappen richting de kamer van meneer voelen alsof er lood in m’n schoenen zit. Doorzetten, Thomas.
Aangekomen bij meneer, heb ik de uiterlijke schijn van kalmte. Maar van binnen gaat m’n hart tekeer. Ik doe de spuit in de pomp en sluit meneer aan.
De ouders vechten tegen hun tranen. ‘Gaat het?’, vraag ik. En ik hoor je denken: ‘Wat denk je zelf, Thomas? Ze zien hun kind aangesloten worden om te overlijden.’
Nee, ik dacht niet dat het ging. En ik kan ook niet uitleggen waarom ik dat vroeg, want ik vroeg het ‘gewoon’. Op dat moment ging er zoveel door mij heen, dat ik niks beters klaar had liggen dan dit. En dat is nu prima voor mij.
De volgende dag had ik weer dagdienst. Tijdens deze dienst is meneer overleden.
Zijn moeder wilde graag meehelpen met het afleggen. Ik pakte washandjes en materialen om alles te verwijderen en kwam de kamer binnen. Wat ik zag, deed me stilstaan. Daar stond zij, met het hoofd van haar zoon in haar handen, huilend.
‘Oké Thomas, je kan dit.’ Ik loop naar de patiënt toe. Tijdens het wassen kan ik mijn tranen maar net tegenhouden. Ik kan mij nu niet meer herinneren of er ook maar één woord gesproken is tijdens het wassen, maar volgens mij niet.
Hierna loop ik met alle lijnen naar de spoelruimte. Ze zitten een beetje verstrengeld, dus ik probeer ze uit elkaar te halen. Door de stress lukt dit niet meteen. Ik voel machteloosheid en verdriet opkomen. Hup, daar is de brok in mijn keel weer terug.
Ben je oké?
‘Kom je evalueren?’, zeggen collega’s. Ze vragen of ik oké ben. Ik geloof het wel, maar zeker weten doe ik het niet. Ik hoef er niet over te praten, want het is de vraag hoe ik dat moet doen. Dat soort dingen komen vaak pas later bij mij.
Het evalueren is klaar en de hoofdverpleegkundige blijft nog even zitten om met me door te praten. Het is fijn dat zij er aandacht aan besteedt, er de tijd voor neemt.
Terugkijkend zie ik vooral mijn machteloosheid en het gevoel dat ik niet verpleegkundige ben geworden om mensen te helpen sterven. Toch ben ik achteraf tevreden over de situatie.
De wensen van de patiënt en zijn familie zijn uitgevoerd. Daarbij heeft de familie alle tijd gekregen om afscheid te nemen en bedankten zij ons voor de fijne zorg. Zeker dit laatste heeft mij geholpen om het te kunnen afsluiten.
(Februari 2020)